|
Nieuwsbrief Geschiedenisonderwijs Vlaanderen
|
Netwerkdag geschiedenis van het bisdom Antwerpen
Multiperspectiviteit is bij geschiedenis een hefboom voor historisch denken via de kracht van de leraar.
Deze rode draad doordesemt de dag. Drie lijnen zijn vervlochten. Multiperspectiviteit is bij geschiedenis een hefboom voor historisch denken via de kracht van de leraar.
Multiperspectiviteit
Kijk ook eens anders. Bekijk het ook eens zo. In de les geschiedenis gaan we als het ware vanuit elk van de 360 graden van de cirkel standpunten innemen en zo kijken naar gebeurtenissen, personen… Behalve veel verschillende invalshoeken voor inhouden hebben we als leerkracht geschiedenis ook een rist werkvormen en bronnen in ons didactisch arsenaal. Legio perspectieven…loodsen de leerling naar historisch denken.
Historisch denken en historisch redeneren
De opbouw van historisch bewustzijn is een einddoel van zes jaar geschiedenisonderwijs. In elk leerjaar zet je daartoe belangrijke fundamenten en bouwstenen uit. Een vraag die ik vaak krijg als vakbegeleider is hoe je als leraar (tot en met de hogere meer complexe) doelen in 1 à 2 lestijden per week door de leerling kan laten kennen, begrijpen en toepassen. Deze achtste netwerkdag focust op behapbare concretiseringen van bouwstenen van historisch denken in elk leerjaar. Daarbij hanteert ook een leerling van het tweede jaar bv. begrippen als continuïteit en discontinuïteit en langetermijndenken. Dat geldt voor zowel TSO, KSO als ASO. Ook voor de eerste graad. Je hoort en ziet externe experten en ook collega’s leraren geschiedenis die vertellen en tonen hoe zij dat aanpakken.
De kracht van de leraar
Het is elke dag aan jou, als leraar geschiedenis, om in de rijkdom aan leermiddelen, werkvormen, vragen van je eigen schoolleiders en andere beleidsvragen (centrale overheden bv.), de vertaalslag te maken en maatwerk uit te kienen voor je eigen leerlingen.
Deze dag van de geschiedenis reikt een rist kaders, denkpistes, lesitems, trainingen, stategieën en best practices aan.
In de sessies per graad sluiten we telkens af met een rondvraag naar jullie eigen expertise (netwerking). De leden van de stuurgroep zetten de reflectie aan. Netwerken met andere krachtige collega’s kan bevestigend en inspirerend werken. Dat blijft de focus van deze achtste netwerkdag.
Praktsich
Iedereen kan de info van deze netwerkdag 8 geschiedenis op 10 oktober 2013, Noorderlaan 108, Antwerpen, ‘multiperspectiviteit als hefboom voor historisch denken via de kracht van de leraar’ voor leraren geschiedenis ophalen via www.dsko.be
De dagorde en het overzicht van de inhoud geven je als leraar alle info om te oordelen voor welke twee sessies je kan intekenen. Arie Wilschut en Paul Janssenswillen openen plenair.
Inschrijven gebeurt voor leden van DPB Antwerpen via hun account. Ook niet leden zijn welkom. Zijn er vragen bij het inschrijven, Carine Verrept loodst je probleemloos telefonisch door het inschrijvingssysteem vanaf 19 augustus (03 5439705-schooluren-behalve op woensdagnamiddag). Je kan haar ook mailen: Carine.verrept@dsko.be
Deze netwerkdagen van DPB Antwerpen bieden kansen om uit te wisselen met collega’s in de job, zowel binnen als buiten de sessies. Voor alle sessies, de bijdragen en broodjeslunch met slaatjes betaal je 50 €. De syllabus wordt apart verrekend.
Zie ook bijlage.
|
|
Dag van de geschiedenis
De Dag van Geschiedenis 2e en 3e graad, van 15 oktober 2013 is een samenwerking tussen het Eekhoutcentrum, DPB-Brugge (Pedagogische Begeleiding Bisdom brugge) en de VVLG (Vlaamse Vereniging voor Leraren Geschiedenis en Cultuurwetenschappen).
Er is een lezing door Gie van den Berghe over zijn laatste boek Kijken zonder zien, waarin hij zich focust op omzichtig omgaan met beeldmateriaal in de geschiedenisles. De lezing biedt een massa aan beeldmateriaal voor elke leraar. Een tweede lezing door Harry Havekes handelt over de didactiek van het Actief Historisch Denken. Hoe gaan leerlingen om met het verleden en hoe houden we daar best rekening mee in onze lessen.
De workshops in de namiddag gaan over de Koude Oorlog in prenten, Bruegel, spotprenten en fotografie. Bekijk zeker even de website van het Eekhoutcentrum want de workshops zijn heel origineel en uiterst creatief.
Uitgebreide info over de plenumreferaten en de werkwinkels zijn te vinden op www.eekhoutcentrum.be.
Zie ook de flyer.
|
|
Cursusreeks erfgoededucatie
Jongeren en erfgoed, het lijkt een moeilijke combinatie, maar niets is minder waar! Ook in het secundair onderwijs is er heel veel ruimte voor erfgoededucatie. Voor je aan de slag gaat, weet je best hoe het secundair onderwijs in elkaar zit. Waar kan je met je collectie een meerwaarde geven? Welke vakken en richtingen sluiten er het best bij aan? Hoe kan je jongeren in hun eigen leefwereld boeien met je erfgoedverhaal? Waar kan je werkvormen en didactische tips vinden die prima aansluiten bij het verhaal dat je wil brengen? Tijdens drie cursusavonden krijg je inzicht in al deze materie en meer. Naast theorie is er ook flink wat ruimte voor praktische vragen, praktijkvoorbeelden en doe-opdrachten.
Dit najaar wordt de eerste reeks in Oost-Vlaanderen georganiseerd, in nauwe samenwerking met Erfgoedcel Waasland.
In 2014 wordt de cursus herhaald in andere provincies.
Zie flyer voor meer info.
Of ga naar de website van Heemkunde Vlaanderen.
|
|
Nascholingen door de lerarenopleiding van de KULeuven
13 november 2013 16u-18u: Geschiedenisexamens onder de loep. Een onderzoek naar de rol van het heden bij het evalueren van het vak geschiedenis. (Karel Van Nieuwenhuyse)
Deze lezing legt de nadruk op geschiedenisdidactiek. Het vak geschiedenis verwacht dat leerlingen zowel heden- als verledengericht denken: een leerling moet zich voorbereiden op participatie in de hedendaagse maatschappij, maar moet tegelijk ook historisch kunnen denken. Dit zorgt voor een spanning tussen heden en verleden. Deze lezing behandelt een project dat de positie van het heden in het geschiedenisonderwijs onderzocht via geschiedenisexamens van de derde graad. Wordt het heden bij de evaluatie betrokken? En zo ja, wordt het apart bevraagd, of in relatie tot het verleden? Hoe verhouden heden en verleden zich tot elkaar? Wordt vooral continuïteit, of eerder verandering benadrukt? Komt de hedendaagse omgang met het verleden aan bod?
Volgende nascholingen:
-
15 januari 2013: Hoe interculturele contacten bestuderen in de klas? Inspiratie uit de casus van China en Europa (17de-18de eeuw) (Nicolas Standaert)
-
Donderdag 20 maart: Mars en Minerva. Kunst en cultuur in tijden van oorlog.
Meer info in de volgende nieuwsbrief en op volgende flyer.
|
|
Nascholing "Van Emancipatie naar emancipatie"
Naar aanleiding van het emeritaat van Prof dr. Danny Wildemeersch organiseert Educatie, Cultuur en Samenleving van de KULeuven op 4 oktober de studiedag "Van emancipatie naar Emancipatie".
Ze willen het engagement van de pedagoog in de samenleving extra onder de aandacht brengen hoe dit sinds de jaren '60 evolueerde. In het begin van de 21e eeuw lijkt engagement dikwijls ver zoek maar toch zijn er tal van initiatieven en experimenten op vlak van educatie en maatschappelijk engagement.
Danny Wildemeersch kan terugblikken op een rijke carrière op het domein van de sociale, interculturele en internationale pedagogiek. Als kind van zijn tijd zag – en ziet – hij de belangrijke rol van pedagogische initiatieven die het veranderen van de maatschappij en het stem geven aan burgers op het oog hebben. Tijdens de studiedag zullen sprekers vanuit erg diverse invalshoeken ingaan op eigentijdse invullingen van emancipatie, en de rol van onderwijs, vorming en maatschappelijke actie hierbij.
Met deze studiedag richten ze zich tot iedereen uit het brede veld van professionals die binnen erg diverse settings educatie verbindt met maatschappelijk engagement. We kijken in het bijzonder ook uit om reeds lang en meer recent afgestudeerden binnen de sociale (en culturele) pedagogiek te verwelkomen op deze studiedag.
De studiedag vindt plaats op 4 oktober 2013 van 9u tot 16u30 in Leuven.
U kunt zich inschrijven op de website van de onderzoekseenheid Educatie, Cultuur & Samenleving. Daar vindt u ook alle verdere informatie.
|
|
Kom meer te weten over de EU
Leerkrachten derde graad secundair onderwijs zijn welkom op de gratis EU-vormingsdag van Europe Direct op dinsdag 15 oktober in het Europees Parlement met o.a. een lezing van Europakenner Ferdi De Ville, een debat met Vlaamse
Europarlementariërs en een bezoek aan het Parlamentarium.
Contacteer het Europe Direct-centrum van uw provincie via www.europe-direct.be en schrijf u in.
Europe Direct is een Europees informatiecentrum dat activiteiten organiseert om de burger meer vertrouwd te laten worden met de EU. Speciaal voor de Vlaamse leerkrachten derde graad secundair onderwijs, en in het bijzonder de leerkrachten geschiedenis en cultuurwetenschappen, wordt er voor de tweede keer een vorming georganiseerd over de EU.
|
|
Workshops over de EU door Ryckevelde
De organisatie Ryckevelde vzw, beweging voor Europees burgerschap, probeert al meer dan 50 jaar het thema ‘Europa’ op mensenmaat uit te leggen aan een breed publiek.
Op vraag van (heel wat) leerkrachten die lesgeven aan leerlingen van het bso werkte Ryckevelde een workshop uit rond het thema ‘Europa’.
Voor de workshop ‘Shortcut Europa’ leggen de leerlingen in kleine teams een parcours af en ontdekken zo wanneer en waarom de EU is ontstaan, wat Europa concreet in ons leven betekent en hoe zij zelf mee de toekomst kunnen bepalen.
De vorming is opgevat als een spel, waarbij leerlingen door middel van quizvragen om het vlugst een parcours afleggen. Telkens wordt met duidelijke voorbeelden de inhoud aangebracht. De leerlingen ontdekken zo dat de EU als vredesproject begon, welke landen er lid zijn en wat de grootste verwezenlijkingen zijn (de interne markt, de euro,…). Daarnaast leren ze ook wat Europa betekent in hun dagelijks leven en 'wie' dat Europa nu eigenlijk is. Dit laatste zorgt er voor dat ze duidelijk weten waarvoor de EU bevoegd is en voor welke instelling ze in het voorjaar van 2014 hun stem uitbrengen. De workshop duurt 2,5 uur en is bedoeld voor groepen van 10 tot 36 leerlingen.
Dankzij het EU-programma ‘Learning EU at School’ kan Ryckevelde 10 klassen een gratis workshop aanbieden.
Leden van de VVLG die bij de eerste tien inschrijvers zijn kunnen een een gratis workshop krijgen.
Contacteer hen gerust via volgende links:
http://www.ryckevelde.be
http://www.facebook.com/ryckevelde
|
|
Een theatervoorstelling over de Eerste Wereldoorlog
In 2014 is het 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Naar aanleiding daarvan organiseert Theater Stuiter “Wanneer is het voorbij”; een ‘meespeelvoorstelling’ over de oorzaak van de oorlog, de strijd in België, en de gevolgen.
Het project is bedoeld voor scholieren van 10 tot 15 jaar.
U vindt meer informatie op hun website: http://www.stuiter.nl
|
|
Voorstelling in de Vooruit te Gent
De cyclus 'Holoceen' van Berlin kan je eenvoudig omschrijven als een reeks intrigerende stadsportretten met diepgang. Voor elke portret uit die cyclus zette het collectief hun lens op één stad of plek om die in al z'n facetten in beeld te brengen.
‘Jerusalem’ (2003) was de eerste in de reeks en bestond uit een montage voor verschillende beeldschermen. De opstelling deed denken aan een religieus drieluik, waarbij de schermen de drie wereldgodsdiensten symboliseren die Jerusalem kruisen. Afwisselende of synchroon geordende videobeelden gaven de complexiteit van deze stad weer, een smeltkroes van volkeren, overtuigingen en tegengestelde belangen…
Tien jaar later grijpt Berlin naar ‘Jerusalem’ terug. Er zijn in de stad misschien nieuwe leiders aan de macht, de voorstelling is – jammer genoeg – nog steeds brandend actueel. De theatermakers keren naar de stad terug, op zoek naar wat er veranderd is, naar wat er hetzelfde is gebleven en naar wat er ondertussen met de geïnterviewden van toen is gebeurd. Jerusalem revisited. De Brusselse gitarist Peter Van Laerhoven schreef de soundtrack samen met plaatselijke muzikantenen, die de muziek ook live uitvoeren tijdens de vertoning.
“Vijf grote schermen, en centraal vier muzikanten. Vanaf de eerste noten en beelden kreeg ik kippenvel dat tot het einde van de film bij mij bleef. (…) Hartverscheurende verhalen van een Palestijns jongetje, en van een Israëlische dame, maar ook grappige situaties en gevat gebruik van de schermopstelling. Op geen enkel moment verloor de zaal haar aandacht.” (Het Nieuwsblad)
Zie ook de website van de Vooruit.
|
|
Inhoud van Hermes 54
Hedendaags geschiedenisonderwijs
Ed Jonker
De andere verbeeld/verbeeld gevaar, een uitgelezen kans voor secundaire scholen
Karen Wyckmans en Gust De Preter
Leerplangericht werken in het vak geschiedenis… Wat is dat? En vooral, hoe doe je dat?
Guy Putseys en Karel Van Nieuwenhuyse
‘De korte twintigste eeuw’, naast de theorie eindelijk ook de praktijk
Frank Hosten
Bronnen langs de meetlat. Leren historisch redeneren met primaire tekstbronnen
Remi Hartel
De grijze zone van normaliteit en complexiteit. Onderzoek, pedagogie en musealisering van dadergedrag bij collectief geweld
Christophe Busch
Sportimonium, meer dan een museum over sport
Erik De Vroede
Historiana – Your Portal to the Past. Werken aan Grensoverschrijdend Geschiedenisonderwijs
Guy Counet
'De heerschappij van het oog.' Een gesprek over belang, betekenis en selectie van beeld met Lieven Van Assche, professioneel beeldjournalist
Karel Van Nieuwenhuyse & Koen Lagae
Erfgoed en Europa: een inspirerend duo voor leerkrachten geschiedenis?
Dirk Callebaut
|
|
Nieuwste recensies
Zoals steeds verschijnen de uitgebreidere recensies uit de laatste Hermes 54 op deze site.
U vindt de laatste recensies op volgende link
|
|
Elfde Gallo-Romeins weekend te Wervik
Elfde Gallo-Romeins Weekend: 5 & 6 oktober 2013 in Wervik met o.a. de The Ermine Street Guard, een organisatie gewijd aan het onderzoek naar het Romeinse leger en de reconstructie van Romeinse wapenrusting en materieel. De reconstructies zijn voornamelijk uit de tweede helft van de eerste eeuw na Christus, hoewel uitrustingen van andere Romeinse tijden worden gereproduceerd voor experimentele en re-enacting doeleinden. Sinds haar oprichting in 1972 is de “Guard” de toonaangevende organisatie die een dergelijke gedetailleerde en nauwkeurige studie van dit onderwerp maakt.
Publieke demonstraties van de Guard zijn te zien op verschillende sites in het Verenigd Koninkrijk en Europa. De demonstraties omvatten o.a. de opleiding van een Romeinse soldaat, het afvuren van verschillende Romeinse artillerie en het reilen en zeilen binnen een Romeins militair kamp. Ook worden deze professionals steevast gevraagd door National Geographic en de Britse BBC voor het draaien van documentaires en films omtrent de Romeinen. Kortom, ze zijn niet van de minste.
http://www.viroviacum.be
|
|
Laatste nieuws per periode |
|
De Venus van Willendorf
De afbeeldingen van het menselijk lichaam zijn dikwijls zeer overdreven en onrealistisch. Hoe komt dit?
Voor meer achtergrond bij het beeldje zelf: wikipedia
Lees meer »
|
|
De latrine-theorie - het ontstaan van de landbouw
Secundaire bron over het ontstaan van de landbouw.
Lees meer »
|
|
10000 BC
Men kan via volgende link een historische fout in deze film bekijken: http://kwikkel.be//VVLG/Filmfragmenten/10000BC.mp4
Dit fragment kan al in de eerste graad, zelfs het eerste jaar,...
Lees meer »
|
|
Rosetta 2
De steen bevat een tekst in twee talen, nl. het Grieks en het Egyptisch, en in drie verschillende soorten schrift, nl. demotisch (een soort 'volks' schrift in het Egypte van de...
Lees meer »
|
|
Rosetta 1
De steen bevat een tekst in twee talen, nl. het Grieks en het Egyptisch, en in drie verschillende soorten schrift, nl. demotisch (een soort 'volks' schrift in het Egypte van...
Lees meer »
|
|
De stad Ur
In het vruchtbare land aan de twee rivieren Eufraat en Tigris ontstonden sinds het 7e millennium v. Chr. rijke dorpen. In dit gebied tussen de twee rivieren, letterlijk vertaald als...
Lees meer »
|
|
Epicurus over de lust
Epicuristen staan sterk onder de invloed van de atomenleer van Democritus, voor wie het heelal een lege ruimte is waarin de atomen doelloos rond dwarrelen. Ze kunnen even zinloos samenkomen en...
Lees meer »
|
|
Griekse goden en sport
http://nl.wikipedia.org/wiki/Sport_in_het_oude_Griekenland
Lees meer »
|
|
Grieks huurleger loop vast in de sneeuw
Door een Griekse generaal Xenofon
Aan het einde van de Peloponnesische Oorlog ronselde de Perzische prins Cyrus tienduizend Griekse manschappen, die hem moesten helpen zijn broer, koning...
Lees meer »
|
|
De tactiek van de levende muur
In dit fragment krijg je een heel duidelijk beeld van wat de tactiek van de levende muur inhoudt. De precieze historische context wordt in deze film niet gerespecteerd. Maar je krijgt een heel...
Lees meer »
|
|
Oorzaken hekserij
Oorzaken van de toenemende angst voor het hiernamaals tijdens de 14e eeuw.
Lees meer »
|
|
Filthy cities, revolutionary Paris
Dit is een integrale aflevering uit een reeks van drie. De documentaire geeft een zeer aparte kijk op de Franse Revolutie. Dit omdat ze vertrekt vanuit het leven in Parijs op dat moment. De stad...
Lees meer »
|
|
Malleus Maleficarum
In dit fragment zoekt men naar een antwoord op de vraag waarom vrouwen vaak het slachtoffer waren van hekserij.
Lees meer »
|
|
Over Maria-Theresia
Door de Pragmatieke Sanctie werden de gebieden van Karel VI één en ondeelbaar verklaard in 1723. Toen zijn dochter Maria-Theresia (1740-1780) keizerin werd moest ze al onmiddellijk...
Lees meer »
|
|
Leopold II en Woeste
Woeste, Leopold II en kardinaal Goossens over algemeen stemrecht en Daens.
Lees meer »
|
|
Wereldtentoonstelling Parijs
De Wereldtentoonstelling van 1900 symboliseert de hoge verwachtingen: politieke stabiliteit, geloof in technologische vooruitgang...
Lees meer »
|
|
Sigaretten
Reclame voor o.a. sigaretten rond 1900.
Lees meer »
|
|
Muziekkampioen
Deze zeer populaire televisieshow liep in de jaren vijftig-zestig en werd gepresenteerd door Tony Corsari.
Verband met industriële samenleving: meer tijd voor amusement als gevolg van de...
Lees meer »
|
|
409
Reclamefilmpje uit de jaren zestig. Arbeidersgezinnen gingen geleidelijk aan meer geld besteden aan consumptie-artikelen.
Lees meer »
|
|
Shampoo
Reclamefilmpje uit de jaren zestig. Arbeidersgezinnen gingen geleidelijk aan meer geld besteden aan consumptie-artikelen.
Lees meer »
|
|
Een korte geschiedenis van de geschiedenis van de V.S.A.
Dit fragment is een onderdeel van de documentaire Bowling for Columbine. Bij het bekijken ervan moet je dus zeker het doel van de maker in het achterhoofd houden. Hij wil een kritisch beeld geven...
Lees meer »
|
|
Een tijdlijn voor leerlingen in het lager onderwijs
Het is een sterk vereenvoudigde voorstelling van de geschiedenis maar zeer bruikbaar om willekeurige gebeurtenissen in de dimensie tijd te situeren.
Lees meer »
|
|
Socialistische Partij dl 2
In het kader van de tentoonstelling 125 jaar socialistische partij (Amsab - Gent - 2010) en in opdracht van curieus vzw en sp.a maakte Kadanja een documentaire over 125 socialisme in...
Lees meer »
|
|
|